Tabula Rasa

Quora’da gezinirken önüme düşen bir görsel dikkatimi çekti. 1999 yılında ABD’de sıradan bir evin fiyatı, öğretmen maaşıyla ölçülerek gösteriliyordu. Aynı ev için bugünkü karşılık da eklenmişti. Yan yana bakınca, geçen yılların alım gücünü nasıl sessizce aşındırdığı çok net görünüyordu. Enflasyon denen şey alım gücümüzü nasıl eritir?     Devletlerin, karşılığı olmayan para basarak vatandaşlarını gizli bir vergilendirme yoluyla nasıl yoksullaştırdığının çarpıcı bir örneği var bu görselde. Bunu dolaylı anlatmak zorundayım ama ne demek istediğim anlaşılıyor.    Konut, altın, gümüş gibi varlıklar enflasyona karşı kendilerini korurlar  ve zamanla gerçek değerlerini bulurlar. Buna karşılık başta kamu sektörü olmak üzere çalışanların  maaşları sürekli geride kalır. Asıl önemli olan şey insanların nominal geliri değil, o gelirle ne satın alabildikleridir ve bu alım gücü her yıl düzenli biçimde aşınır, erir, yoksullaştırılır. = = = = = Görseldeki örneğe dayanarak he...

Bankaların nasıl para kazandığını öğrendiğimizde biz de para kazanabiliriz. Bankalar nasıl para kazanır? Bankaların en büyük gelir kaynakları nelerdir? madde madde inceleyelim Bankalar Nasıl Para Kazanır? En Basit Haliyle Faiz Farkı (Spread) Mantığı Bankaların nasıl para kazandığını anlamak aslında oldukça basittir. Banka, parayı ucuza toplar ve daha yüksek bir faizle kredi olarak satar. Aradaki fark bankanın ana kazancıdır. Bu yazıda bankaların yalnızca bu temel model üzerinden nasıl gelir elde ettiğini açık ve anlaşılır şekilde anlatıyorum. Bankalar nasıl para kazanır? 1. tasarruf edenlerden mevduat toplar Bankalar Parayı Nasıl Toplar? Bankalar müşterilerine mevduat faizi vererek mevduat toplar. Bu mevduatın ise bir maliyeti vardır.     Örneğin müşterilere (örneğin halktan parasını vadeli mevduata koymak isteyen bir kişiye) %40 faiz ödeyerek para yani mevduat toplar. Bu "ucuz para"yı bankanın hammadde maliyetine benzetebiliriz. başka bir deyişle buna karşılık size işte enfl...

Kredi taksitlerini gününden önce erken ödemek findeksi düşürür mü? denk geldiğim bir yazıya göre şöyle bir iddia var: "kredi taksidini gününden önce ödemek findeks notunu düşürüyor"  çoğu durumda tam tersi geçerlidir. gününden önce ödeyince sorumluluk sahibi, günü gelmeden ödeme yapıyor diye düşünülür.  hatta erken ödendi diye çoğu bankanın ödeme tablosunda yeşil renkte yazar. yine aynı bankada borç ödeme günü gelmemişse mavi veya siyah, gecikmede ise kırmızı renkte gösterilir. Krediyi erken kapatmak findeks notunu arttırır mı düşürür mü? Krediyi erken kapatmalı mıyız? krediyi erken kapatmadaysa banka zor durumda kalıp bunu sevmez. çünkü sizle bir iş yapmıştır ve bunu kendi finansal tablosunda alacak verecek, kar şeklinde hesaplamıştır. buna göre plan program yapmıştır. erken kapatınca bankayla olan iş anlaşmanız tek taraflı erkenden kapanmış olur. birine söz verip tutmamak gibi düşünülebilir. veya siz bankadan kredi aldınız ama banka bir anda tüm borcu geri istediğinde o ban...

İdeal konut fiyatı kira getirisi oranı nedir, nasıl hesaplanır?  Türkiye için 120-160 kira bedeli o evin satış fiyatı ediyorsa çok iyidir. En basit haliyle evin fiyatı kaç aylık kira geliri ediyor? Kira getirisine (kira amortisman süresine göre) yatırımlık konut seçimi nasıl olmalıdır? O anki satış fiyatı ve kiralandığı takdirde benzer ilanların kiralık fiyatını kullanarak hesaplandığında 120 ay ile 160 ay arasında sonuç çıkıyorsa o evin kira getirisi (kira amortisman süresi de denir) göre yatırımlık konut kabul edilir. Yatırımcılar bu şekilde hesaplar. Kira amortisman süresi hesaplama ve yatırımlık konut seçme örnekleri: 1. 30.000 aylık kirası, evin fiyatı 8.000.000 liracık 8 milyon / 30 bin = 267 koca ay yapıyor, bu yatırımlık konut değil not: çok istisna durumlar hariçtir, örneğin kentsel dönüşüm veya arsanın değeri gibi faktörler olabilir ama evin kirasına göre değerini karşılaştırınca kesinlikle yatırımlık değildir 2. 15.000 kirası, fiyatı 3.000.000 3.000.000 / 15.000 = 200 ay...

     Arayan rahatça bulsun. Henüz kredi çekmeye niyeti olmayanlar da şimdiden bir göz atıp akıllarının bir kenarında kalsın diye spontane birkaç madde yazıyorum. Maddeler önemli. Bilip uygulamanız kesinlikle yararınıza olur. Örneğin sadece 2 günlük farkla 2.000 TL aynı krediye fazla ödeyebilirsiniz. Bölüm 1: kredi çekerken vade seçimi ne olmalı? nasıl karar verilir? Bölüm 2: kredilerin faiz oranlarını nasıl yorumlamak gerekir? Bölüm 3: aylık faiz oranı ve yıllık maliyet oranı nedir? farkları nelerdir? nasıl hesaplanır? Bölüm 4: enflasyon varken kredi çekmenin sonuçları nelerdir? tavsiye eder miyim? Bölüm 5: hangi bankalarla çalışmayı tavsiye ederim? Bölüm 6: ilk taksit seçiminde ödeme gününü değiştirmenin sonuçları nelerdir?

+ 60 aydan once satmamak uzere alirim cunku milyonlar da kazansan 0 vergi bir tek konuta var tabi bunun icin tam 60 ayi doldurmak gerekiyor. 61. aydan itibaren satislarda ne kadar kar edilirse edilsin yuzde sifir, 0 gelir vergisi yani hic alinmiyor. amac ise tesvik verilip konut sorunu cozulsun. + bsmv, kkdf gibi vergiler bir tek konut kredisinde yok cunku butun devletler barinma sorununu cozmek icin yatirimcilari tesvik ederler, kendi baslarina butceyle o ulkedeki butun vatandaslarin barinmasini saglayamazlar, oyle bir vergi ve kaynak yok. dolayisiyla yatirimcilar gelip konut alsin ve kiraya versinler ki barinma sorunu cozulsun, halk ev bulsun, yeni konutlar yapilsin. bunu da tesvik etmek icin cesitli seyler yaparlar. ornegin bizde bsmv ve kkdf gibi vergiler bir tek konut kredisinden alinmaz. + anlamli faiz dususlerinde yapilandirilabilir, yapmaya degip degmeyeceginin hesapkurdu gibi cok populer hesap sitelerinde kolaylikla hesabi var, oralardan yapilabilir + 1 e 9 kaldirac var, enfla...

 Guncellenecektir, ana hatlariyla girisi yapayim da gerisi gelir :) Bu yazimda: ilk 5 marka ve model onerisi fiyatlari  toplam alim maliyeti aylik/yillik yaklasik kazanci amortisman suresi

 parayi dogru arac olarak kullanip kulturlenirse, kendini gelistirirse olabilir. genelde ama oyle olmuyor. insan icinde neyse para onu daha fazla aciga cikariyor. fakir olabilir ama zevk sahibi, kulturludur. zengin zihniyeti vardir. ic dunyasi gelismistir. boyle biri zenginlestikce haliyle elitligi artar. ote yandan parasi olanin zihniyeti fakirdir. zevksiz ve kultursuz kazmanin tekidir. sahip oldugu parayla daha da kazma olur. yani para genelde insanin icinde olani katliyor. malzeme iyiyse daha iyi, kotuyse daha kotuye ceviriyor.

getirir tabi fakat dogru, etik kullanilirsa topluma empoze edilen fakir zihniyetinin bilincli yapildigina uyanmak gerek. hem zengin olmayi iste hem paraya kotu de. o zaman kotu olan bi seye ulasman zorlasir. farkinda degilsin belki ama bilinc altin veya bilinc disin buna inandirilmis, sadece parayi dogru sekilde yani hayati guzellestirmek, kolaylastirip mutlu olmak icin bir arac olarak kullanmak gerek.  her seyi para gormek yanlis. manevi degerler daha onemli.  bunlara ek olarak para da aractir ve dogru kullanilirsa mutluluk tabii ki getirir.

  satilik konut fiyatlari ne olur? sonucta bu yil satilikda da defalarca rekorlar kirildi. simdi bakalim araliga kadar her faiz dususunden sonra, kira getirileri bu kadar artmisken, kkm ve vadeli mevduattan cikan para, altinda kazanilmis bu kadar buyuk para nereye gidecek? sadece kendi yaptigimi anlatiyorum herkesin kosullari, amaci, hayattan beklentisi, karsilastirma olcutu vb. farklidir. o yuzden cok klise uyari yerine boyle bir uyari yazayim orijinal olsun. ornegin birisi satip hisse alacaktir, oteki gumus, baskasi daha karli kucuk evlere gececektir ve her birisi icin hesap ayri ayri yapilmasi gerekir. yani herkese ayni elbise uymaz demisler ya iste o mesele. 1. Bu zamana kadar ev almadiysam veyahut haricten ev alacaksam Her faiz dususunde ve dahasi kira artislarinda, belirsizlikte (siyasi kaoslar), insaat maliyet endeksi artisinda ve aylik gercek enflasyonda fiyatlarin artacagini biliyorum. bu yuzden ev alma konusunda  ne kadar erken o kadar iyi . faizler yuksekken mi dusu...

guya kitaplari korumak maksatli yaptirirlardi gercekten ailelere eziyetti. bir yil sonra bunun kolayi cikmisti.  defter ve kitaplarin ebatlarina uygun plastik kiliflari luks bi kirtasiyede fark ettim. win win, herkes kazanmisti şöyle ki; - ben kazandim ambalajlamayla ugrasip bantlama cilteleme yapmadim, direkt kilifi tak mis gibi bitti  bkz: life hack - diger ogrenciler ve dahasi veliler kazandi, tonla hayir duasi aldim - ben tekrar kazandim maddi ve manevi olarak, hayir dualari, toptan uygun fiyata aldigim icin pahali satmadim (fakir oldugunu bildiklerime hediye verdim sinif ve okul cok zengindi ama o mahalleden oturu kaydi yaptirilan tek tuk fakir aileler de vardi) sonucta sacma bir seyi hem kendim icin cozdum hem toplum ne kazanadin ne kazandin?? o yillarda dolar 1,25 1,29 arasinda volta atardi.  toplasan 50 dolarlik sermayeyle 6 resat yapmistim. o yaslarda buyuk para.  oyle oyle baska seylerin pesinati birikmeye basladi.

  yeni bebek dogdugunda zenginler ne yapar? en buyuk demek yerine buyuklerinden biri yalniz yaparsaniz gercekten cocuk olene kadar hayir duasi eder. internetteki sagda soldaki uyduruk kuru tavsiyeler gibi degildir, genelde cok zengin ailelerin  yaptigi teknik ve basittir. anlatayim (tabi kendime anlatiyorum, neydi, kendime notlar..) sehrin ceperlerinde, gelisme akslarinda dogru duzgun arazi/tarla (imarsiz, ucuza, buyukce) al ve hic yokmus gibi unut. tatil, araba, borc vs. diye satmayi aklina dahi getirme.. buyuk cogunluk almada sorun yasamiyor da sabirla kararlilikla tutmada sorun yasiyor. en klise hata budur. onemli olan sabredip cetin ceviz olup elde tutabilmek. cocuk 20 25 yasina geldiginde ne akilli ailem varmis helal olsun der, hayati kurtulur. pro tekniktir, zenginler her yeni cocuklari olduklarinda onun ustune uzun vadede mega degerlenecek (yani 15-20-30 yil bekleyip ama o beklemeyi fersah fersah cikartacak) arsa/arazi (genelde dogru yerden buyuk donumlu tarla gibi) yat...

  boykot     Kendi adıma içerisinde Pınar, Şok ve Pegasus hisseleri bulunduğu için örneğin GMR fonundan yeni pay almıyorum. Zaten performansı ortada olmasına rağmen tadımlık bulunduruyordum. *KAP adresinde yayınlanan 2025 Mart portföy dağılım resmi raporuna göre Benzer şeyi MAC fonu da (daha az oranda) yapıyor. Fona hisse (şirket) seçerken daha duyarlı olanları tercih ediyorum.

internette hemen kara pazartesi benzetmesi yapılsa da kara olması için yüzde 20-30-40 çökmesi gerekir. bu çöküş olsa olsa açık gri, öncelikle bunu not etmek gerekir. borsa cokusleri şimdi üç sene önceden bunu öngörüp kademe kademe satan ve nakitte bekleyenler sabırla dahasını da bekliyor. dibin dibini kimse bilemez ama haftalardır yaşanan bu kadar büyük düşüşler bile yeterli değil. kim için? bilip ölçebilen, analiz edip hesap kitapla iş yapan için. uyarmana rağmen inatla kendisini batıranlar için maddi konularda uyanıksporları, yardım istediği için en iyisinden yardım edildiği halde değer bilmeyenleri ve buna rağmen kendini batırmayı başaranları ve bir de kazık atanları hiç sevmiyorum. iyi niyeti suistimal ediyorlar ve akılları sıra insan kullanıyorlar. bu tiplerin görüp göreceği o kadar olur zaten sonra "keşke dinleseydim, burnumun dikine gidip battım şimdi" derler. baştan iyi niyetle çok uyarırsın. söz dinlemezler, inatla yapıp sonrasında pişman olurlar.